Περί ανεμογεννητριών, μπαταριών και κρατικών επιχορηγήσεων

Αφορμή για τις σκέψεις που ακολουθούν έδωσαν κάποια δημοσιεύματα της 21ης Δεκεμβρίου 2020, κατευθυνόμενα μάλλον από το γραφείο τύπου του αμετροεπούς υπουργού Ανάπτυξης υπό τον τίτλο χάριν λογοπαιγνίου «”Πράσινο φως” για επενδύσεις 2 δισ. ευρώ στην “πράσινη ενέργεια”». Σύμφωνα λοιπόν με την «ενημέρωση» αυτή : «Τέσσερα νέα επενδυτικά έργα σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) συνολικού προϋπολογισμού 2,02 δισ. ευρώ και συνολικής ισχύος 2.810,3 ΜW ενέκρινε η Διϋπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων …., μέσω τηλεδιάσκεψης υπό την προεδρία του Υπουργού Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Άδωνι Γεωργιάδη, όπου συμμετείχαν.

Πρόκειται για τα εξής επενδυτικά σχέδια : α) …….. β) «Ανάπτυξη 18 ΑΣΠΗΕ συνολικής ισχύος 360MW στο Δήμο Καρύστου, Π.Ε. Εύβοιας, του επενδυτικού φορέα με την επωνυμία «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Β.Ε.Τ.Ε» με προϋπολογισμό 585 εκατομμύρια ευρώ με αιολικά πάρκα από την Εύβοια … στην Αττική, ενώ αναμένεται να δημιουργηθούν 18 άμεσες θέσεις εργασίας κατά τη λειτουργία του έργου γ) «Δημιουργία 5 αιολικών επενδύσεων ισχύος 120,3MW» στις Περιφερειακές Ενότητες Ξάνθης & Ροδόπης του επενδυτικού φορέα με την επωνυμία «ΚΑΜΑΡΙΔΗΣ GLOBAL WIRE ΑΒΕΕ» με προϋπολογισμό 121,280 εκατομμύρια ευρώ, που αναμένεται να δημιουργήσει 36 νέες άμεσες θέσεις εργασίας δ) ……..»

Το κυβερνητικό δελτίο τύπου δεν διευκρινίζει, αν εμείς οι φορολογούμενοι θα διαθέσουμε και ποιο ακριβώς ποσόν για την υλοποίηση αυτών των δύο μεγαλεπήβολων «στρατηγικών επενδύσεων», που εκτός των άλλων θα δημιουργήσουν με σχεδόν 707 εκατομμύρια ευρώ συνολικά 54 νέες θέσεις εργασίας (!) και θα τοποθετήσουν στην πατρίδα μας ακόμα περισσότερες ανεμογεννήτριες της συγκεκριμένης παρωχημένης τεχνολογίας. Όπως φαίνεται όμως, οι υπουργοί της κυβέρνησης είτε εκτελούν προειλημμένες αποφάσεις, είτε πάσχουν από την συνήθη ημιμάθεια των πολιτικών, που δεν ψάχνουν το είναι αρκούνται και στο φαίνεσθαι μόνον (τι να καταλάβουν οι φτωχοί …), για να μην υποθέσουμε κάτι χειρότερο.

Οι ανεμογεννήτριες όμως έχουν όρια, που δεν μπορούν να ξεπερασθούν τουλάχιστον με το σημερινό επίπεδο τεχνολογίας. Στο μέλλον μπορεί να αναπτυχθούν τεχνολογίες που να μπορούν να ξεπερνούν αυτά τα όρια, αλλά εξετάζουμε το πρόβλημα με τα σημερινά δεδομένα. Πρέπει να υπογραμμίσουμε, ότι οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν μόνον όταν έχει αέρα (όποτε ανοίγει τον ασκό του ο Αίολος), ενώ παγώνουν κυριολεκτικά και δεν λειτουργούν σε συνθήκες μεγαλύτερου ψύχους, όπως συνέβη πρόσφατα στο Τέξας και στην Καλιφόρνια, αλλά και στην Γερμανία.

Επομένως, πόσο «πράσινη» είναι μια πηγή ενέργειας που λειτουργεί μόνον με θερμοκρασίες άνω των 4 βαθμών C και δεν λειτουργεί με περισσότερο κρύο, οπότε είναι πιο χρήσιμη και αναγκαία η παροχή ενέργειας;

Έπειτα, οι ανεμογεννήτριες χρειάζονται οπωσδήποτε και μπαταρίες για αποθήκευση και εκμετάλλευση της παραγόμενης ενέργειας. Αλλά και οι μπαταρίες, που κι αυτές μπορούν εύκολα να παγώσουν, έχουν τα όριά τους. Το μεγαλύτερο εργοστάσιο μπαταριών του κόσμου, αυτό της εταιρείας TESLA στην Νεβάδα, θα χρειαζόταν 500 χρόνια για να κατασκευάσει τόσες μπαταρίες, που να μπορούν να καλύψουν την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται σε μία (1) ημέρα στις Η.Π.Α.! Γι’ αυτό και μέχρι τώρα, μετά από 20 χρόνια εφαρμογής και πάρα πολλά δισεκατομμύρια επιχορηγήσεων («είναι πολλά τα λεφτά, Άρη»…), η αιολική ενέργεια με μπαταρίες καλύπτει λιγότερο από το 1% της παγκοσμίως παραγόμενης ενέργειας.

Πέραν όμως του μεγάλου οικονομικού κόστους, των χρονικών ορίων λειτουργίας (μόνον όταν έχει αέρα), της αισθητικής ρύπανσης του περιβάλλοντος με δάση ανεμογεννητριών, αλλά και της τρομακτικής επιβάρυνσης και απώλειας χλωρίδας και πανίδας του πλανήτη μας (ιδιαίτερα των πτηνών, ακόμη και προστατευμένων ειδών) με τις τεράστιες εκτάσεις που καταλαμβάνουν, οι ανεμογεννήτριες με μπαταρίες κατασκευάζονται κατά κύριο λόγο από μη ανακυκλώσιμα υλικά. Με τα σημερινά δεδομένα, για την κατασκευή ανεμογεννητριών που θα έχουν την δυνατότητα να παράγουν 100 MW ηλεκτρικής ενέργειας, χρειάζονται 10.000-20.000 τόνοι μετάλλων (σιδήρου, χαλκού αλουμινίου κλπ.), 40.000 τόνοι τσιμέντου και 900 τόνοι μη ανακυκλώσιμου πλαστικού.

Είναι εύκολο λοιπόν να καταλάβουμε το μέγεθος της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, που προκαλούν οι σημερινές τεχνολογίες κατασκευής ανεμογεννητριών και συνακόλουθων μπαταριών, αφού για να κατασκευασθεί μια απλή μπαταρία κάποιου ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου βάρους μισού τόνου, εξορύσσονται τουλάχιστον 250 τόνοι χώματος και άλλων υλικών. Αντίστοιχα και πολύ περισσότερα υλικά χρειάζονται για την μπαταρία μιας ανεμογεννήτριας. Επί πλέον οι μπαταρίες, που είναι condition sine qua non, δηλαδή απαραίτητες για την λειτουργία των ανεμογεννητριών, περιέχουν και άλλα σπάνια ή/και ραδιενεργά υλικά, όπως λίθιο, κοβάλτιο, χαλκό, ιρίδιο, δυσπρόσιο κλπ., για την επαρκή προμήθεια των οποίων απαιτείται αύξηση κατά τουλάχιστον 2.000 % των διαδικασιών εξόρυξης, η οποία εξόρυξη με την σειρά της απαιτεί αντίστοιχη αύξηση της κατανάλωσης τεράστιων ποσοτήτων συμβατικής ενέργειας.

Πολύ δε περισσότερη επιβάρυνση προκύπτει από την διάρκεια ζωής των υλικών αυτών που είναι περίπου 20 έτη. Μετά από 20 έτη, σε ποιο μέρος θα εναποτεθούν ή πού θα αποθηκευτούν αυτά τα υλικά, ορισμένα εκ των οποίων είναι και ραδιενεργά, όπως το κοβάλτιο ; Υπολογίζεται, ότι το 2050 η εναπόθεση παρόμοιων υλικών, που χρησιμοποιούνται σε ανεμογεννήτριες και μπαταρίες, θα κοστίζει το διπλάσιο από την εναπόθεση των πλαστικών απορριμμάτων, κάτι που συνιστά μια νέα τεράστια περιβαλλοντική πρόκληση για την επόμενη γενιά.

Και στο σημείο αυτό, οφείλω να υπογραμμίσω την «περίεργη» σιωπή αρκετών και κάθε μορφής οικολόγων και οικολογικών οργανώσεων για όλα τα παραπάνω, που προκαλεί εύλογα υποψίες, ότι σε πολλές περιπτώσεις κορυβαντιούντων οικολόγων, η οικολογία δεν αποτελεί συνείδηση, αλλά επάγγελμα.

Όλα αυτά τα προβλήματα με αυτές τις «ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», δηλαδή ανεμογεννήτριες και μπαταρίες, μπορούσαν να παρακαμφθούν πριν την εφαρμογή τους «στου κασίδη το κεφάλι», δηλαδή πριν εφαρμοσθούν με γιγαντιαίο περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος για τους πολίτες και την χώρα μας. Για τον σκοπό αυτό πρέπει αφ’ ενός να υποστηριχθεί η έρευνα για τις δυνατότητες λειτουργίας τους με άλλα, περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, καθώς και για βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους και αφ’ ετέρου, να υιοθετηθεί η άκρως φιλική προς το περιβάλλον τεχνολογία του υδρογόνου ως κύρια και πρωταρχική επιλογή για τις πηγές ενέργειας του μέλλοντος.

Όμως στην Ελλάδα του 2020 τόσοι μεγαλόσχημοι υπουργοί, που ασχολούνται με στρατηγικές επενδύσεις, συμφώνησαν και ενέκριναν ως διυπουργική επιτροπή ανεμογεννήτριες σημερινής (δηλαδή παρωχημένης) τεχνολογίας ως στρατηγικές επενδύσεις ύψους 707 εκατομμυρίων ευρώ εν μέσω πανδημίας του Covid-19 και δεν διστάζουν μάλιστα, ως πραγματικοί ημιμαθείς, να το διαφημίζουν σε όλους τους Έλληνες πολίτες, νομίζοντας ότι επιτελούν έργο και ότι θα πείσουν γι’ αυτό ! Αλλά, όπως είπαμε, «είναι πολλά τα λεφτά, Άρη !», αφού η τεχνογνωσία και τα υλικά ανεμογεννητριών έρχονται από το εξωτερικό με αυξημένο κόστος …

«Πράσινο φως για πράσινη ενέργεια» διαλαλούν οι υπουργοί. «Πράσινα άλογα» ή ορθότερα «(πράττειν ή) πράσσειν άλογα» αντιφωνούν για τους ίδιους οι ενημερωμένοι πολίτες …

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
Δικηγόρος
Διδάκτωρ Νομικής
Πανεπιστημίου Κολωνίας